Ηγέτες, ψάρια, λέπια, ουρές και διαμεσολαβητές ασφαλειών!

Γράφει ο Ευάγγελος Γ. Σπύρου

Η καλή μου τύχη μου έδωσε ευκαιρίες να παρακολουθήσω πολλούς ανθρώπους στον ασφαλιστικό χώρο, σε όλη την ιεραρχία, από θυρωρούς και τηλεφωνήτριες, ασφαλιστές αλλά και γενικώς διευθυντές και στελέχη και ηγέτες, υψηλόβαθμους και μεσαία στελέχη που ήταν στην Διεύθυνση ανθρώπων. Οι πιο πολλοί ήταν καλοί (και κάποιοι κακοί) στην επίλυση προβλημάτων και στη λήψη αποφάσεων, αλλά ελάχιστοι ήταν υπέροχοι ηγέτες!

Γνώρισα από κοντά τον Δημήτρη Κοντομηνά, τον Γιώργο Καπουράνη, τον Ιερώνυμο Δελένδα, τον Ανδρέα Βασιλείου, τον Αλέξανδρο Ταμπουρά, τον Χρήστο Γεωργακόπουλο, τον Μελά Γιαννιώτη, τον Ιωάννη & Δούκα Παλαιολόγο, τον Ιωάννη Καντώρο, τον Παύλο Ψωμιάδη, τον Νότη & Ιωάννη Λαπατά, τον Νίκο Αδαμαντιάδη, τον Τάκη Καραλή, τον Μανώλη Ανδρόνικο, τον Μάνο Ματθία, τον Θ. Κοκάλα, τον Τάσο Κασκαρέλη, τον Πάνο Μινέττα, τον Κώστα Μπερτσιά, τον Γ. Κώτσαλο, τον Γ. Σκούρτη, τον Ν. Θεοχαράκη, τον Π. Καρακώστα, τον Περικλή Αθηναίο, τον Γ. Αποστολόπουλο, τον Ανδρέα Γεωργίου, τον Φωκίωνα Μπράβο, τον Κάρολο Σάια, τον Πάνο Δημητρίου, τον Ιωάννη Στουρνάρα, τον Αλέξανδρο Σαρρηγεωργίου, τον Ι. Κυριακό, τον Γ. Αναγνώστου, τον Ιωάννη Πολίτη, τον Λάμπρο Κόκκινο, τον Μ. Νεκτάριο, τον Ν. Σταματόπουλο, τον Μ. Παρασκάκη, τον Α. Ζαχαρέα, τον Τριαντάφυλλο Λυσσιμάχου, τον Δημήτρη Ζορμπά, τον Θ. Αποστολόπουλο, τον Γεώργιο Ζάχο, τον Α. Βαλυράκη, τον Δ. Χατζηπαναγιώτου, τον Νικόλαο Αντιμησάρη, τον Σταύρο Κωνσταντά, τον Π. Νικολαΐδη, τον Θ. Μελακοπίδη και άλλους πολλούς Έλληνες και ξένους…

Πολλοί από αυτούς ήταν χαρισματικοί ηγέτες με συγκλονιστική επίδραση πάνω σε άλλους ανθρώπους. Οι πιο πολλοί ήταν σαν κόλλα που κόλλαγε όλη την ομάδα τους σε μια θεωρία, μια άποψη, ένα πνεύμα, μια απόφαση. Δεν ήταν σε όλα τέλειοι, αλλά τα κατάφερναν στο να φέρνουν αποτελέσματα… Οι επιδόσεις δεν είχαν σχέση με τα πτυχία των σχολών τους που σπούδασαν. Ήταν διαφόρων προσόντων και προελεύσεων. Όλοι είχαν αυτοπεποίθηση και ίσως «άγνοια» φόβου. Τολμούσαν. Καινοτομούσαν. Ήταν «φοίνικες» που ξαναγεννιόντουσαν και στις στάχτες τους, εργασιομανείς και θαρραλέοι με «σκληρές» αποφάσεις. Ευγενικοί αλλά και «άσπλαχνοι» κάπου-κάπου. Ήταν περίεργα διαφορετικοί από τα συνηθισμένα και με ιδιαίτερα προσωπικά πάθη που τα κρατούσαν μυστικά από τους άλλους. Αδύναμοι αλλά και υπεράνθρωποι. Χαρακτήρες πολύπλοκοι και ανεξερεύνητοι. Μυστήριοι. «Εκμεταλλευτές» ευκαιριών και άλλων ικανών ανθρώπων. Συνήθως αυταρχικοί και μη δημοκρατικοί στην άσκηση εξουσίας. Άριστοι στα γλυκόλογα και «κλέφτες» ξένων ιδεών και λόγων. Μεταδότες αισιοδοξίας και σιγουριάς… Τους ξεχώριζες ότι ήταν «κάτι άλλο»… Δεν ήταν όλοι οι ηγέτες που γνώρισα με αυτά τα χαρακτηριστικά. Οι πιο πολλοί ήταν… Οι περισσότεροι «έκρυβαν» καλά τις αδυναμίες τους. Οι «Γενικοί Διευθυντές» από όσους γνώρισα έκαναν την πιο δύσκολη δουλειά, πολλές ώρες, χωρίς προσωπική ζωή και πάντα αγχωμένοι. Έπρεπε να είναι καλοί με τους πάνω και τους κάτω, καλοί ψυχολόγοι, πρόθυμοι, αποτελεσματικοί στο να γίνει η δουλειά, έμπειροι, ψύχραιμοι και έτοιμοι για όλα… Οι άνθρωποι στις εταιρείες είναι ένα σύνολο, ένα σώμα, με πολλά όργανα που παίζουν κάποιο ρόλο, ένα-ένα και όλα μαζί ή υπηρετώντας την ζωή και ύπαρξη.

Κάποια μέρα σε ψαροταβέρνα του Πειραιά («Ψαρόσκαλα»), πρόσεξα στους τοίχους του μαγαζιού κάποια όμορφα γραφιστικά και πληροφορίες για τα ψάρια, που ταίριαζαν να τα μοιραστώ μαζί σας, σχετικά με ηγεσίες και ασφαλιστές-ανθρώπινο δυναμικό. Είχε ένα κεφάλι ψαριού και έγραφε: «Τα ειδικά χαρακτηριστικά του κεφαλιού των ψαριών είναι πάρα πολλά και είναι πολύ χρήσιμα για την αναγνώριση τους, αλλά και για την συστηματική ταξινόμησή τους». Όπως τα διάβαζα, σκέφθηκα τα «κεφάλια» των ηγετών στις ασφαλιστικές εταιρείες. Έτσι τους αποκαλούν και οι εργαζόμενοι. Το «κεφάλι» κάνει κουμάντο λένε… Εμείς ακολουθούμε. Το ερώτημα είναι το «κεφάλι» κάθε εταιρείας έχει ειδικά χαρακτηριστικά ηγέτη που ξεχωρίζει; Σε τι ταξινόμηση μπαίνει; Στους καλούς, στους χαρισματικούς, στους προοδευτικούς ή είναι «αγνώστου ταυτότητος»; Είναι ένα καλό ερώτημα για αυτοβελτίωση αυτών που ηγούνται.

Μια άλλη ζωγραφιά στο μαγαζί έδειχνε λέπια ψαριού και έγραφε: «Τα λέπια, είναι μικρά, επίπεδα και σκληρά κομμάτια κερατίνης που καλύπτουν το δέρμα των ψαριών. Χρησιμοποιούνται από το ψάρι σαν όργανο αίσθησης της απόστασης της κατεύθυνσης και του μεγέθους κάποιου αντικειμένου». Πολλά «μεγαλοστελέχη» δεν γνωρίζουν την αξία του «ανώνυμου» προσωπικού μιας εταιρείας. Δεν αποδίδουν την σημασία σε όλους στο σώμα της εταιρείας. Λέπια, είναι, ασήμαντα φαίνονται για αυτούς. Όμως όλοι οι άνθρωποι, και οι «ανώνυμοι» σαν τα λέπια στο σώμα του ψαριού, είναι όργανα αίσθησης για το τι πιστεύουν οι άλλοι, που πάει η εταιρεία σε σχέση με άλλες εταιρείες κλπ. Οι χαρισματικοί ηγέτες πιστεύουν στη δύναμη των ανθρώπων της εταιρείας και όπως έλεγε ο Δ. Κοντομηνάς «INTERAMERICAN είναι οι άνθρωποι της»… Φίλοι επικεφαλής μη συμπεριφέρεστε με αδιάφορο τρόπο στους ανθρώπους σας… Δεν είναι «λέπια» για πέταμα… Τα λέπια τα πετάμε όταν το ψάρι δεν ζει… Αν τους ανθρώπους σας τους έχετε για πέταμα, μάλλον η εταιρεία σας έπαψε να ζει και μπορεί να κλείσει πριν το καταλάβετε. Συμβούλευα κάποτε κάποιον που δεν υπολόγιζε τους ανθρώπους του, να προσέξει να κάνει παραγωγή για να έχουν οι άνθρωποι του εισόδημα. Αυτός τους φερόταν υπεροπτικά. Με θυμήθηκε πολύ αργά, τι του έλεγα, όταν του ανακοίνωσαν οι μεγαλομέτοχοι του ότι κλείνουν την εταιρεία και τον απολύουν.

Θα γράψω και για την ουρά του ψαριού. Έγραφε στον τοίχο της «Ψαρόσκαλας» στον Πειραιά «…η ουρά αποτελεί το τελευταίο τμήμα του σώματος του ψαριού. Αρχίζει από το εδρικό πτερύγιο και φτάνει μέχρι και το τελευταίο σημείο του ουράνιου πτερυγίου. Κουνώντας την επιδέξια το ψάρι δύναται τα εκτελεί απότομους ελιγμούς. Πολλοί ηγέτες – «κεφάλια» στις εταιρείες έχουν μια απαξίωση για ανθρώπους και τους αποκαλούν «ουρές»… και ότι δεν ανήκουν στο «ηγετικό κομμάτι» της εταιρίας, στους εκλεκτούς. Όμως η ουρά είναι απαραίτητη για τους επιδέξιους ελιγμούς που απαιτούνται συχνά στη ζωή μιας εταιρίας και του ψαριού!

Τέλος, θα αναφερθώ στα πτερύγια που είναι «μεμβρανώδεις προεξοχές του σώματος των ψαριών, που χρησιμεύουν στα ψάρια για να κινούνται, αλλά και να κρατούν την ισορροπία τους μέσα στο νερό. Η μορφή και η θέση των πτερυγίων είναι σημαντική στην ταξινόμηση των ψαριών. Και στις ασφαλιστικές εταιρίες υπάρχουν «πτερύγια – στελέχη», άνθρωποι που κινούν και κρατούν ισορροπίες». Θυμάμαι πως όταν έκανε εγκαίνια στα γραφεία INTERAMERICAN στο Μαρούσι ο Δ. Κοντομηνάς, είχε καλέσει όλο το ανθρώπινο προσωπικό μαζί με τραπεζίτες, υπουργούς και πρωθυπουργούς! Δίπλα τους ήταν εργαζόμενοι, ξυλουργοί, θυρωροί, ηλεκτρολόγοι (έχω φωτογραφίες). Αναγνώριζε την αξία όλων στο πως κινείται η εταιρία, χωρίς διακρίσεις, χωρίς υπεροψία. Έτσι έκανε την «αυτοκρατορία» του, με αξιωματούχους και λαό, έχοντας πολλά πτερύγια στο σώμα της εταιρείας.

Για τους πραγματικούς ηγέτες που όλοι διαθέτουν «μια εσωτερική μορφή πνευματικής ενέργειας» όπως έγραψε o David Ogilvy, τα σοφότερα λόγια τα έγραψε ο στρατάρχης Montgomery: «Ο ηγέτης πρέπει να διαθέτει μεταδοτική αισιοδοξία και την αποφασιστικότητα να συνεχίσει τις προσπάθειες παρά τις δυσκολίες. Πρέπει επίσης να ακτινοβολεί αυτοπεποίθηση, ακόμη κι όταν ο ίδιος δεν είναι πολύ σίγουρος για την έκβαση των ενεργειών του. Η τελική δοκιμασία της ποιότητας ενός ηγέτη είναι το συναίσθημα που νιώθετε όταν απομακρυνθείτε από κοντά του. Αισθάνεστε μια ψυχική ανάταση και σιγουριά».

Για κλείσιμο αυτών των σκέψεων θα προσθέσω ακόμα σκέψεις για ηγεσία και σχέση με ανθρώπους από έξι γίγαντες της σύγχρονης διαφήμισης: ο ALBERT LASKER έλεγε ότι «τους ανθρώπους μου τους κάνω τόσο καλούς, ώστε μετά δεν μπορώ να τους κρατήσω»! Αντίθετα, ο STANLEY RESOR έγραψε ότι «Το μυστικό της επιτυχίας ήταν η ικανότητα να προσελκύει εξαιρετικά ικανούς ανθρώπους και να τους συμπεριφέρεται με τέτοιο σεβασμό, ώστε να μην τον αφήνουν ποτέ…».

Ο RAYMOND RUBICAM υποστηρίζει ότι «η αρχή του μεγαλείου είναι να είσαι διαφορετικός και ότι αρχή αποτυχίας είναι να είσαι ο ίδιος. Σαν ηγέτης υποστήριζε: "Αντισταθείτε στο συνηθισμένο!". Ο επόμενος πρόεδρος της εταιρίας του έλεγε ότι ο «ο RUBICAM μας τη έφερε καταπληκτικά. Δεν άφησε πίσω του κανένα κανόνα»! (κάποτε και ο Δημήτρης Κοντομηνάς όταν τον πίεζαν οι διευθυντές υποκαταστημάτων του να γράψει κανονισμούς πωλήσεων είπε: «έναν κανονισμό έχουμε, να μην έχουμε κανονισμό!».

Ο LEO BURNETT διατύπωσε την άποψη ότι «όταν απλώσεις τα χέρια σου για να πιάσεις τα αστέρια, μπορεί να μην τα καταφέρεις, όμως δεν μπορείς να βρεθείς και με τις χούφτες σου μέσα στη λάσπη». Είπε ακόμη ότι η πρωτοτυπία είναι κάτι, αλλά όχι το παν. «Αν επιμένετε να είστε διαφορετικοί μόνο και μόνο να είστε διαφορετικοί, μπορείτε να έρχεστε το πρωί με μια κάλτσα στο στόμα σας». Έργο του είναι η διαφήμιση για την Marlboro.

Ο CLAUDE C. HOPKINS είπε ότι «οι συγγραφείς διαφημίσεων ξεχνούν ότι είναι πωλητές και προσπαθούν να γίνουν καλλιτέχνες. Αντί για πωλήσεις επιδιώκουν να χειροκροτήματα». Πολλοί ξεχνούν ως ηγέτες τον βασικό ρόλο των πωλήσεων (ο Δημ. Κοντομηνάς έλεγε, την εποχή που είχε 35 θυγατρικές εταιρείες, τράπεζες, κινητή τηλεφωνία, αμοιβαία κεφάλαια κλπ, ότι όλοι είμαστε πωλητές από τον θυρωρό μέχρι εμένα). Πρόσφατα συμβούλεψα κάποιον η εταιρεία του να πουλάει και ασφάλειες μαζί με τις καλές δημόσιες σχέσεις… ο HOPKINS έγραψε ότι «ο OGILVY ότι δεν ενδιαφερόταν για τίποτα άλλο εκτός από τη διαφήμιση».

Τέλος, ο BILL BERNBACH είχε μια κάρτα πάνω μαζί του που έγραφε: «Μπορεί ο άλλος να έχει δίκιο!» (αυτή την αλήθεια την παραδέχτηκε όταν ένας σύμβουλος του προέδρου των ΗΠΑ Johnson, του έκανε μια παρατήρηση για κάποιο λάθος σε διαφήμιση). Είναι σημαντικό να ακούει τους άλλους ο ηγέτης. Ο Bernbach ήταν ένας φιλόσοφος, είχε αυτοπειθαρχία και δεν έκανε επίδειξη πλούτου. Αγαπούσε την οικογένεια του. Στην εταιρεία του δημιουργούσε ατμόσφαιρα κατάλληλη για να ανθίσουν ταλαντούχοι άνθρωποι. Ήταν ακαταμάχητος πωλητής της δουλειάς του. Η πρωτοτυπία ήταν για αυτόν θρησκεία.

Προσπάθησα με αυτό το άρθρο να αναδείξω την σχέση ηγετών με τους ανθρώπους των εταιρειών τους και ότι τα αποτελέσματα απαιτούν φιλοσοφημένους ηγέτες. Και όσα έγραψα τα ΄έζησα στην πράξη παρατηρώντας από κοντά όλους αυτούς που σας έγραψα στην αρχή. Τυχαία δεν γίνεται τίποτα. Για πολλά χρόνια οι ηγεσίες συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο και πετυχαίνουν όσοι πιστεύουν στον άνθρωπο. Ο άνθρωπος όπως και οι εταιρείες είναι σύνολο. Τα επί μέρους όργανα ασκούν ένα ρόλο, μια λειτουργία που υπηρετεί το όλον. Μόνο του το κεφάλι, η καρδιά, το μάτι, το χέρι, το πόδι κλπ δεν επιβιώνουν. Ισχύει και για τις εταιρείες!

Να είστε όλοι καλά!

Ευάγγελος Γ. Σπύρου

nextdeal.gr