Τι γνωρίζετε για τις ασφαλίσεις γάμου και γέννησης;

Σύμφωνα με το ν.4364/2016 (Solvency II), άρθρο 5, Ασφαλίσεις Ζωής, οι κλάδοι ασφαλίσεων ζωής που μπορούν να ασκηθούν στην Ελλάδα ταξινομούνται στους ακόλουθους:

(I) Ασφαλίσεις Ζωής, (II) Ασφαλίσεις Γάμου και Γεννήσεως, (ΙΙΙ) Ασφαλίσεις Ζωής συνδεδεμένες με επενδύσεις, (IV) Διαρκής ασφάλιση ασθένειας, (V) Τοντίνες, (VI) Εργασίες κεφαλαιοποίησης, (VII) Διαχείριση συλλογικών συνταξιοδοτικών κεφαλαίων ή οργανισμών, (VIII) Ασφαλίσεις του γαλλικού ασφαλιστικού κώδικα και (IX) Εργασίες κοινωνικής ασφάλισης.

Μεταξύ αυτών υπάρχουν κάποιοι κλάδοι, οι οποίοι αν και αναφέρονται, δεν ασκούνται προς το παρόν στην Ελλάδα, όπως οι Τοντίνες (δείτε εδώ το σχετικό άρθρο) και ο κλάδος ασφαλίσεων γάμου και γεννήσεως.

Τι είναι όμως οι ασφαλίσεις γάμου και γεννήσεως;

Οι ασφαλίσεις γάμου είναι ένας τύπος ασφαλιστηρίου συμβολαίου που μοιάζει με τα συμβόλαια επιβίωσης και καταβάλει το ασφάλισμα στις περιπτώσεις της λήξης του, άσχετα με το αν η ασφαλιζόμενη έχει παντρευτεί ή όχι και επιπλέον το καταβάλει εφόσον η ασφαλιζόμενη δεν έχει παντρευτεί μέχρι κάποια (εξ αρχής) συμφωνημένη ηλικία. Επιπλέον, εφόσον η ασφαλιζόμενη έχει παντρευτεί, καλύπτει και την γέννηση παιδιού, εφόσον είχε παρέλθει ο απαιτούμενος και συμφωνημένος χρόνος από την έκδοση του συμβολαίου. Οι ασφαλίσεις γάμου δεν πρέπει να συγχέονται με τις ασφαλίσεις προικοδοτήσεως, που υπήρχαν και αυτές στις αρχές του εικοστού αιώνα (και στην Ελλάδα, όπως θα δείτε παρακάτω) και στόχευαν στη δημιουργία ενός κεφαλαίου, το οποίο θα λάμβανε η ασφαλιζόμενη στη λήξη του συμβολαίου, εν είδη προικός. Οι ασφαλίσεις προικοδοτήσεων είχαν διαφορετικό ασφάλιστρο από τις ασφαλίσεις γάμου, οι οποίες ήταν ακριβότερες επειδή είχαν και μεγαλύτερο εύρος παροχών.

Οι ασφαλίσεις γάμου ήταν η απάντηση της ασφαλιστικής αγοράς στις συνέπειες της οικονομικής δυσπραγίας που υπήρχε στις αρχές του 20ου αιώνα σαν αποτέλεσμα των καταλοίπων της βιομηχανικής επανάστασης, της ανεργίας, του α’ παγκόσμιου πολέμου, της υπογεννητικότητας, καθώς και των διαφόρων επιδημιών, ασθενειών (τύφος κ.α.), της υψηλής παιδικής θνησιμότητας (που μέχρι και τη δεκαετία του 1960 έγγιζε το 30% σε πολλές αναπτυγμένες χώρες) και των τάσεων για εκσυγχρονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης των αναπτυσσομένων τότε οικονομιών. Ήταν στην ουσία ένα σημαντικό κίνητρο για να αυξηθούν οι γάμοι και οι γεννήσεις και να βελτιωθούν τα δημογραφικά δεδομένα.

Οι ασφαλίσεις γάμου δεν είναι κάτι νέο και ασυνήθιστο, ούτε στην Ελληνική και φυσικά, ούτε στην παγκόσμια αγορά. Σε ευρωπαϊκές αγορές, όπως για παράδειγμα αυτή της Γαλλίας υπάρχει ακόμα μια μικρή παραγωγή, που προέρχεται βασικά από αλληλασφαλιστικούς συνεταιρισμούς. Στην Πολωνία όμως, γνωρίζουν άνθιση ακόμα και σήμερα, έχοντας κάνει πωλήσεις μισού εκατομμυρίου (!) συμβολαίων την πενταετία 2012-2016. Δείτε τον αντίστοιχο πίνακα παραγωγής της statista.com, του γερμανικού online portal για στατιστικές.


pinakas-1png

Οι ασφαλίσεις αυτές άρχισαν να εμφανίζονται και μάλιστα νομοθετημένα, από τις αρχές του 20ου αιώνα, όπως για παράδειγμα εμφανίστηκαν στο Γαλλικό Κώδικα Ασφαλίσεων το 1921. Δείτε το δείγμα από την παρακάτω αναλογιστική μελέτη για τις ασφαλίσεις γάμου και γεννήσεως στη Γαλλία, του Henri Balu.

(Marriage and Birth Insurances in France, Αναλογιστική μελέτη του Henri Balu)
(https://www.casact.org/pubs/proceed/proceed31/31405.pdf)


marriage_and_birth_insurances_in_francepng

Αντίστοιχα αυτές οι ασφαλίσεις αναπτύχθηκαν και στην Αγγλία, τον Καναδά και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Στην Ελληνική ασφαλιστική νομοθεσία οι ασφαλίσεις γάμου και γεννήσεως προβλέπονταν ήδη από το ν.400/1970, αλλά εμφανίστηκαν παλαιότερα.

Αν σας φαίνεται παράδοξος και ασυνήθιστος για την Ελλάδα αυτός ο κλάδος, θα σας παραθέσω δύο έντυπες διαφημίσεις του 1939 (!), της ασφαλιστικής εταιρίας «Αστήρ», που διαφημίζουν το αντίστοιχο προϊόν, που τότε υπήρχε στην Ελλάδα!


eikona-2png

«Εξασφαλίσατε ένα γαμβρό για την κόρη σας…», έλεγε η μία και «Προνοήσατε για να μην μείνη η κόρη σας στο ράφι…», έλεγε η άλλη! Σοκαριστήκατε;

Σχετικά στοιχεία γι’ αυτές τις ασφαλίσεις θα βρείτε στα βιβλία Life Company Operations (1988), του Life Office Management Association (LOMA-USA), International Certificate for Financial Advisers (I.C.F.A.) (2005) του C.I.I. (London, UK) και Atkinson, Dallas, Life Insurance Products and Finance: Charting a Clear Course. Επιπλέον αναφορά σε αυτές γίνεται και στο βιβλίο του καθ. κ. Ιωάννη Ρόκα Εισαγωγή στο Δίκαιο της Ασφάλισης, Αθήνα, 1988.

Τέλος, στο βιβλίο του κ. Ευάγγελου Σπύρου «Συλλεκτικά ασφαλιστήρια με ιστορία και καλλιτεχνική αξία από 18ο έως τον 20ο  αιώνα», (2017), εκδόσεις Σπύρου και Μίλητος, περιλαμβάνονται δύο (ολοσέλιδα) συμβόλαια προικοδοτήσεως στις σελίδες 96 και 97, με τίτλο «ασφάλεια προικοδοτήσεως  εις χρυσόν» της εταιρίας Ανατολή, έτους 1908! Ακόμα, στη σελ 244, περιλαμβάνεται διαφημιστικό και τιμολόγιο του 1939, της εταιρίας Εθνικό Ίδρυμα Ασφαλειών της Ελλάδος, για ασφάλεια προικοδοτήσεως.


anatoli_0jpg
Η ΑΝΑΤΟΛΗ Εταιρία Αμοιβαίων Ασφαλειών Ζωής - Ασφαλιστήριο ζωής (Προικοδοτήσεως) εις χρυσόν, μιας εκ των πρώτων ελληνικών εταιριών ζωής, διάρκειας 15 ετών, 1908

anatoli-2_0jpg
Η ΑΝΑΤΟΛΗ Εταιρία Αμοιβαίων Ασφαλειών Ζωής – Εσωτερική σελίδα ασφαλιστήριου προικοδοτήσεως

asfaleia-proikodotisewsjpg

ΕΘΝΙΚΟΝ ΙΔΡΥΜΑ ΑΣΦΑΛΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ – Ασφάλεια Προικοδοτήσεως – διαφημιστικό δίπτυχο με ενδεικτικό τιμολόγιο, 1939

Πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν, ούτε και στο internet, διαθέσιμες αρκετές πληροφορίες και στοιχεία σχετικά με τις ασφαλίσεις γάμου και γεννήσεων, πέραν κάποιων στατιστικών στοιχείων που αφορούν την αύξηση των ρυθμών πώλησης τέτοιων προϊόντων σε ευρωπαϊκές αγορές. Οι όποιες διαθέσιμες πληροφορίες μπορούν να αναζητηθούν μέσω Google, στην Ελληνική και ευρωπαϊκή ασφαλιστική νομοθεσία.  Για τη σύνταξη του άρθρου ευχαριστώ τους αναλογιστές κ.κ. Ν. Τσαγάκη και Γ. Μαρκολέφα, για τη συμβολή τους στη συλλογή στοιχείων, όπως και τον κ. Ε. Σπύρου, για το πολύτιμο υλικό του βιβλίου του, «Συλλεκτικά ασφαλιστήρια με ιστορία και καλλιτεχνική αξία από 18ο έως τον 20ο  αιώνα», (2017).

Το ερώτημα είναι αν θα έχουμε (ξανά) τέτοιους τύπους ασφαλίσεων στην Ελληνική ασφαλιστική αγορά (με δεδομένο ότι στην ευρωπαϊκή αγορά, αλλά και στη νομοθεσία, ήδη υπάρχουν), εφόσον το απαιτήσουν οι περιστάσεις!


Ποιος είναι ο Κώστας Παπαϊωάννου

Ο Κώστας Παπαϊωάννου είναι εξειδικευμένος εκπαιδευτής ασφαλιστικών και τραπεζικών θεμάτων, με πολυετή εκπαιδευτική εμπειρία και προσανατολισμό στη διαχείριση τεχνικών, χρηματοοικονομικών και διοικητικών αντικειμένων.

Έχει κάνει σπουδές οικονομικής κατεύθυνσης και μεταπτυχιακές σπουδές στα ασφαλιστικά. Έχει εργαστεί σε διευθυντικές θέσεις εκπαίδευσης, σε μερικές από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρίες και τράπεζες που δραστηριοποιούνται στην Ελληνική αγορά (Interamerican, Ελληνοβρετανική (νυν ΑΧΑ), ING (N-N), Allianz, Αγροτική, Τράπεζα Πειραιώς).

Συνεργάζεται για διδακτικούς και ερευνητικούς σκοπούς με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)/Executive Programs και διδάσκει στα προγράμματα Judicial Education Program in Banking and Finance (μεταπτυχιακό πρόγραμμα για ανώτατους δικαστές και εισαγγελείς) και στο Insurance Management Program αντικείμενα όπως Risk Management, Επενδυτικά και Ασφαλιστικά Προϊόντα κ.α. Ακόμα διδάσκει στο Ελληνικό Τραπεζικό Ινστιτούτο (ΕΤΙ), στο Ελληνικό Ινστιτούτο Ασφαλιστικών Σπουδών (ΕΙΑΣ), την ΕΕΔΕ, την KPMG και άλλους οργανισμούς, ως πιστοποιημένος εισηγητής και ειδικός επιστήμονας. Συμμετείχε στη συγγραφή των βιβλίων πιστοποίησης ασφαλιστικών διαμεσολαβητών του Ελληνικού Τραπεζικού Ινστιτούτου και του Ελληνικού Ινστιτούτου Ασφαλιστικών Σπουδών. Έχει αναπτύξει εκπαιδευτικά προγράμματα (παρουσιάσεις και εκτενείς εκπαιδευτικές σημειώσεις) για όλες τις βαθμίδες ασφαλιστικής και τραπεζικής πιστοποίησης.


Πηγή: nextdeal.gr